Formula 1, uzun yıllar boyunca erkek egemen bir spor olarak bilinse de son yıllarda kadınlar tüm operasyon alanlarında etkilerini artırarak gösteriyor. Takım stratejilerinden teknik kadrolara kadar pek çok kritik pozisyonda yer alan bu isimler, F1 dünyasında yeni bir dönemin kapılarını aralıyor.
Auto Motor und Sport, günümüzde F1’de üst seviyede çalışan kadın personeli listeledi.
2025 F1 Sezonunda Öne Çıkan Kadınlar
Laura Müller: F1’in İlk Kadın Yarış Mühendisi
Haas F1 Takımı, 2025 sezonunda Esteban Ocon’un yarış mühendisi olarak Laura Müller’i görevlendirerek Formula 1 tarihine geçti. Müller, F1’de bu pozisyona getirilen ilk kadın olarak öne çıkıyor. 2022’den bu yana Haas’ta performans mühendisi olarak görev yapan Müller, daha önce Dünya Dayanıklılık Şampiyonası’nda (WEC) ve DTM’de Sophia Flörsch’le çalışmış bir isim.
Aynı zamanda Haas, strateji ekibini de güçlendirdi. Takım patronu Ayao Komatsu, Toro Rosso’dan transfer edilen Carine Cridelich’i yeni strateji başkanı olarak atadı.
Rebecca Lee: F1 Yarışlarının Başlatan İsim
FIA’da görev yapan Rebecca Lee, her F1 yarışının başlatılmasından sorumlu kişi. Şu ana kadar bu görevi yürüten ilk kadın olma unvanını taşıyan Lee, daha önce Formula 2 ve Formula 3’te start prosedürünü yöneterek deneyim kazandı. 2023 Eylül ayında Formula 1’e terfi eden Lee, takımın başlangıç prosedürünü eksiksiz yerine getirdiğinden emin olmakla görevli.
Hannah Schmitz: Red Bull’un Strateji Dehası
Red Bull Racing’in baş stratejisti Hannah Schmitz, pist kenarındaki en güçlü isimlerden biri. Cambridge Üniversitesi’nde makine mühendisliği eğitimi alan Schmitz, 2009’da Red Bull’a modelleme ve simülasyon mühendisi olarak katıldı. 2011’de strateji ekibine yükselen Schmitz, 2019 Brezilya GP’de Max Verstappen’e zafer kazandıran cesur stratejisiyle dikkatleri üzerine çekti ve o yarışın ardından podyuma çıkan nadir isimlerden biri oldu.
Linda Boudabous: Podyum Törenlerinin Yöneticisi
FIA yetkilisi Linda Boudabous, Formula 1’de tüm podyum törenlerinin sorumluluğunu taşıyor. Parc Fermé’den (Kapalı Park) başlayarak podyumdaki tüm işlemleri koordine eden Boudabous, törenin eksiksiz ve protokole uygun gerçekleşmesini sağlıyor. Daha önce Monako Otomobil Kulübü’nde etkinlik ve organizasyon görevlerinde bulunan Boudabous, Fransızca, İtalyanca, İngilizce ve Arapça olmak üzere dört dili akıcı bir şekilde konuşabiliyor.
Stephanie Carlin: McLaren’de Yönetim Kademesinde
McLaren’in işletme operasyonları direktörü Stephanie Carlin, ekibin ticari ve sportif operasyonlarını yöneten isimlerden biri. Daha önce eşi Trevor Carlin’in alt serilerdeki takımında çalışmış olan Carlin, Extreme E serisinde de Lewis Hamilton’ın “X44” takımını yönetmişti. Şimdi ise McLaren’de Andrea Stella’ya doğrudan raporlama yapan önemli bir isim olarak dikkat çekiyor.
F1 Tarihinde önemli yere sahip kadınlar
Maria Teresa de Filippis: Formula 1’de Yarışan İlk Kadın
1926 yılında Napoli’de doğan Maria Teresa de Filippis, gençlik yıllarında birçok spor dalıyla ilgilendi. Ancak, abilerinden biri diğerine onun hızlı süremeyeceğine dair bahse girince, otomobil yarışlarına ilgi duymaya başladı. 1948 yılında bir Fiat Topolino ile katıldığı yerel bir tırmanma yarışında ikinci olarak motor sporlarındaki kariyerine başladı. Annesinin ona verdiği nasihat ise çok anlamlıydı: “Yavaş git ve kazan.”
Bu başarılı başlangıcın ardından Formula 1’e kadar yükselen de Filippis, 1958 yılında dünya şampiyonasında yarış antrenmanlarına katılan ilk kadın pilot oldu. Monaco Grand Prix’sinde sıralama turlarını geçemese de, Belçika Grand Prix’sinde Maserati 250F ile 19. sıradan start alarak yarışı 10. sırada tamamladı.
Portekiz ve İtalya Grand Prix’lerine de katılan de Filippis, bu yarışları tamamlayamadan bırakmak zorunda kaldı. Birçok pilotun hayatını kaybettiği dönemde, o da motor sporlarından uzaklaşmayı tercih etti. Ancak 1979 yılında eski F1 pilotlarının yer aldığı Uluslararası F1 Grand Prix Sürücüler Kulübü’ne katılarak motorsporlarına geri döndü. 1997’de kulübün başkan yardımcısı oldu. Maria Teresa de Filippis, 2016 yılında 89 yaşında hayatını kaybetti.
Lella Lombardi: F1’de Puan Alan İlk Kadın
De Filippis’in ardından, dünya şampiyonasında yarış antrenmanlarına katılmak için dört kadın daha girişimde bulundu. Bunlardan biri de, de Filippis gibi bir başka İtalyan pilot olan Maria Grazia “Lella” Lombardi’ydi. Ailesinin kasap dükkanının teslimat kamyonunu kullanarak sürüşe ilgi duymaya başlayan Lombardi, kartingden Formula Monza’ya, oradan da 1965’te İtalyan F3’e geçti.
1974 Britanya Grand Prix’sinde sıralama turlarını geçemeyen Lombardi, 1975’te March takımıyla Güney Afrika Grand Prix’sinde Formula 1’deki ilk yarışınına katıldı. Ancak yakıt sistemi sorunları nedeniyle yarışı tamamlayamadı. Tarihe geçen başarısı ise ikinci yarışı olan 1975 İspanya Grand Prix’sinde geldi. Yarış, güvenlik nedeniyle erken sona erdi ve Lombardi, altıncı sırada yer alarak yarım puan kazandı. Böylece Formula 1 tarihinde puan alan ilk ve tek kadın pilot oldu.
Lombardi, 1975 Almanya Grand Prix’sinde de 7. sırada finiş gördü ancak puan alamadı. F1 kariyerinden sonra 24 Saat Le Mans gibi diğer motor sporları organizasyonlarında yarıştı ve kendi takımını, Lella Lombardi Autosport’u kurdu. 1992 yılında, 50 yaşında meme kanserine yenik düştü.
F1 yarışına katılan diğer kadın pilotlar Divina Galica, Desiré Wilson ve Giovanna Amati oldular.
Susie Wolff: F1 Academy’nin Başındaki Öncü Kadın
1992 yılından sonra bir Formula 1 hafta sonunda piste çıkan ilk kadın olan Susie Wolff, 2014 Britanya Grand Prix’sinde Williams takımıyla birinci antrenman seansında yer aldı. Aynı yıl Almanya Grand Prix’sinde de piste çıktı ve 2015’te test pilotu olarak takımda kaldıktan sonra aktif yarış kariyerine son verdi.
Ancak Wolff’un motor sporlarına olan katkısı burada bitmedi. 2016 yılında, kadınların motor sporlarına katılımını artırmayı hedefleyen “Dare to be Different” adlı derneği kurdu. 2018’de Venturi Racing Formula E takımının Takım Patronu oldu ve 2022’ye kadar bu görevini sürdürdü. 2023’te ise F1 ACADEMY’nin Genel Müdürü olarak atandı. Bu görevde, kadın pilotların gelişimini destekleyen organizasyonun büyümesine liderlik ediyor.
Monisha Kaltenborn: F1’in İlk Kadın Takım Patronu
F1’de fark yaratan bir başka isim de Monisha Kaltenborn oldu. Hint kökenli bir avukat olan Kaltenborn, uzun yıllar Sauber takımının hukuk departmanında görev aldıktan sonra 2010 yılında takımın CEO’su oldu. 2011’de takım hisselerinin bir kısmını da satın alan Kaltenborn, 2012’de Formula 1 tarihinin ilk kadın Takım Patronu olarak tarihe geçti.
2017 yılına kadar Sauber’in başında kalan Kaltenborn, Nico Hulkenberg ve Marcus Ericsson gibi pilotlarla çalıştı. Görev süresi boyunca zorluklarla mücadele eden Kaltenborn, Sauber’i ayakta tutmak için büyük çaba sarf etti. 2017’de takımdan ayrılan Kaltenborn, o günden sonra başka projelerde yer almaya devam etti.
Formula 1’de Test ve Geliştirme Sürücüleri
- Sarah Fisher (2002) – McLaren ile ABD GP’sinde gösteri sürüşü yaptı.
- Katherine Legge (2005) – Minardi ile Vallelunga Pisti’nde test sürüşü yaptı.
- Susie Wolff (2012-2014) – Williams tarafından test ve geliştirme sürücüsü olarak imzalandı. 2014’te Britanya GP’si 1. antrenmanına katılarak 22 yıl sonra bir F1 hafta sonunda yer alan ilk kadın oldu.
- María de Villota (2012) – Marussia F1 test sürücüsü oldu, ancak Duxford Aerodrome’daki bir düzlük testindeki kazada ağır yaralandı ve 2013’te hayatını kaybetti.
- Simona de Silvestro (2014) – Sauber tarafından “bağlı sürücü” olarak imzalandı, ancak yarışmadı.
- Carmen Jordá (2015) – Lotus F1 tarafından test programına dahil edildi.
- Tatiana Calderón (2017-2018) – Sauber tarafından geliştirme sürücüsü olarak imzalandı, 2018’de test sürücülüğüne terfi etti ve Meksika’da F1 aracı test etti.
- Jamie Chadwick (2019-günümüz) – Williams Sürücü Akademisi’ne katıldı, 2019, 2021 ve 2022 W Series şampiyonu oldu, Williams ile geliştirme sürücüsü olarak devam etti.
- Jessica Hawkins (2023) – Aston Martin pilot elçisi olarak 2021 model F1 aracıyla Hungaroring’de test sürüşü yaptı.
BONUS: Formula 1’deki Türk kadınları
Emel Cankaya: McLaren Aerodinamik Uzmanı
Hâlâ McLaren Formula 1 takımında aerodinamik mühendisi olarak görev yapan Türk mühendisidir. 2011 yılında Delft Üniversitesi Havacılık ve Uzay Mühendisliği bölümünden mezun olmuştur.
Damla Dendes: Formula 1 Mekanik Tasarım Mühendisi
Damla Dendes, doğrudan Formula 1 ekibi içerisinde çalışan Türk kadın mühendislerden birisidir. 2024 Şubat ayından bu yana Formula 1 adına çalışan Damla Dendes, FOM’un daha çok teknik işleriyle alakalı birimde görev alıyor.